Desde los comienzos de la humanidad las guerras han sido una constante en las diferentes civilizaciones. Desde las hachas de piedra hasta los actuales conflictos con tecnología punta, en todos estos siglos la violencia organizada ha estado presente.
Sus orígenes son muy diversos, pero casi siempre la lucha por el poder ha sido el denominador común, y sus efectos, además del sufrimiento de la población civil, han supuesto crisis económicas y destrucción masiva de poblaciones.
Además, se provocan desplazamientos masivos que van más allá de un país o continente, crisis y traumas que pasan de unas a otras generaciones, sin olvidarnos de los largos periodos de tiempo que se tarda en reconstruir los territorios devastados por los conflictos armados ni otras consecuencias como dar paso a mayor polarización política y nuevos conflictos de esas zonas en el futuro. Recordemos que, al finalizar la Primera Guerra Mundial, conocida como “la guerra que acabaría con todas las guerras”, se firmó el conocido como Tratado de Versalles para garantizar la paz, pero que sembró las semillas de un nazismo, en la Alemania humillada, que nos trajo la Segunda Guerra Mundial. En su momento pareció que se daban puntos inflexión para darnos mayor estabilidad, con la creación de la ONU o la Unión Europea, pero la paz nunca ha estado garantizada.
A estas circunstancias debemos añadir el problema de la memoria histórica, el hecho de que a pesar de las advertencias que nos manda la Historia, sigamos cayendo en los mismos o parecidos errores. Las generaciones que tuvimos la fortuna de no vivir las guerras solemos pensar en ellas como fenómenos lejanos o irreales y cuando las lecciones del pasado quedan diluidas en la memoria colectiva de los pueblos, los errores tienden a repetirse irremediablemente.
Europa, hoy por hoy, se ve claramente amenazada con el resurgimiento de la guerra dentro de su territorio, y llama la atención que en muchos de los países que conforman este continente, exista una mayor preocupación por los asuntos domésticos que por esta amenaza bélica tan real, un escenario donde los desafíos geopolíticos atraviesan un momento crítico.
Nuestros adversarios, conocedores de esta realidad y por ende de la debilidad interna, han sabido utilizar otro tipo de armas tan peligrosas como los misiles: la manipulación informativa, la división social o los ciberataques, evidenciando que en muchas de las democracias de occidente no estamos tan preparados como pensamos para hacer frente a este tipo de guerra hibrida.
Si en estas sociedades occidentales no superamos nuestros conflictos internos y ponemos el foco en las amenazas reales que vienen del exterior corremos un serio riesgo de fragmentación y con ello de hacernos todavía más vulnerables. También aquí la historia vuelve a repetirse, muchas de las grandes civilizaciones no solo han caído por las guerras, sino también por sus decadencias internas.
Europa esta en pleno proceso de rearmarse ante las nuevas amenazas, los tambores de guerra resuenan cada vez mas fuerte. No olvidemos las lecciones de la historia para no cometer los mismos errores del pasado.
Tambores de guerra
Desde os comezos da humanidade as guerras foron unha constante nas diferentes civilizacións. Desde as machadas de pedra ata os actuais conflitos con tecnoloxía punta, en todos estes séculos a violencia organizada ha estado presente.
As súas orixes son moi diversos, pero case sempre a loita polo poder foi o denominador común, e os seus efectos, ademais do sufrimento da poboación civil, supuxeron crises económicas e destrución masiva de poboacións.
Ademais, provócanse desprazamentos masivos que van máis aló dun país ou continente, crise e traumas que pasan dunhas a outras xeracións, sen esquecernos dos longos períodos de tempo que se tarda en reconstruír os territorios devastados polos conflitos armados nin outras consecuencias como dar paso a maior polarización política e novos conflitos desas zonas no futuro. Lembremos que, ao finalizar a Primeira Guerra Mundial, coñecida como “a guerra que acabaría con todas as guerras”, asinouse o coñecido como Tratado de Versalles para garantir a paz, pero que sementou as sementes dun nazismo, na Alemaña humillada, que nos trouxo a Segunda Guerra Mundial. No seu momento pareceu que se daban puntos inflexión para darnos maior estabilidade, coa creación da ONU ou a Unión Europea, pero a paz nunca estivo garantida.
A estas circunstancias debemos engadir o problema da memoria histórica, o feito de que a pesar das advertencias que nos manda a Historia, sigamos caendo nos mesmos ou parecidos erros. As xeracións que tivemos a fortuna de non vivir as guerras adoitamos pensar nelas como fenómenos afastados ou irreais e cando as leccións do pasado quedan diluídas na memoria colectiva dos pobos, os erros tenden a repetirse irremediablemente.
Europa, neste momento, vese claramente ameazada co rexurdimento da guerra dentro do seu territorio, e chama a atención que en moitos dos países que conforman este continente, exista unha maior preocupación polos asuntos domésticos que por esta ameaza bélica tan real, un escenario onde os desafíos xeopolíticos atravesan un momento crítico.
Os nosos adversarios, coñecedores desta realidade e polo tanto da debilidade interna, souberon utilizar outro tipo de armas tan perigosas como os mísiles: a manipulación informativa, a división social ou os ciberataques, evidenciando que en moitas das democracias de occidente non estamos tan preparados como pensamos para facer fronte a este tipo de guerra hibrida.
Se nestas sociedades occidentais non superamos os nosos conflitos internos e poñemos o foco nas ameazas reais que veñen do exterior corremos un serio risco de fragmentación e con iso de facernos aínda máis vulnerables. Tamén aquí a historia volve repetirse, moitas das grandes civilizacións non só caeron polas guerras, senón tamén polas súas decadencias internas.
Europa esta en pleno proceso de rearmarse #ante as novas ameazas, os tambores de guerra ecoan cada vez mais forte. Non esquezamos as leccións da historia para non cometer os mesmos erros do pasado.